وقتي كه در لحظات حساس و بحراني زبان، بند مي‌آيد؛ بهترين فنون سخنوري قابل استفاده نيستند. همچنين صداهاي خيلي بلند، خشن، جيغ و يا خيلي آرام، آهسته و يكنواخت به گوش شنونده خوشايند نيست. كسي كه مي‌خواهد انرژي شخصي خود را در حد عالي آشكار كند، بايد روي لحن صدايش بيشتر دقت و تمركز كند.

«زماني كه تصميم گرفتيم براي هميشه پيش دوستم به مونيخ بروم، كلي كار روي سرم ريخته بود، بايد كارهاي شخصي‌ام را انجام مي‌دادم و هم وظايف شغلي‌ام را به پايان مي‌رساندم. احساس مي‌كردم كه واقعاً از نفس افتاده‌ام. حتي گاهي در حرف زدن دچار مشكل مي‌شدم و بعضي مواقع به‌كلي صدايم بند مي‌آمد.» اين ماجراي الويرا گونتر، زن ٣٨ ساله است كه به‌عنوان واسطه يك كار خدماتي، مشغول به كار بود و روزانه به خاطر حرفه‌اش بايد با بسياري از افراد گفت‌و‌گو مي‌كرد. وي در ادامه مي‌افزايد: «من اغلب سرما خورده بودم و گاهي شب‌ها صدايم كاملاً كيپ مي‌شد.» از آنجايي كه اين مسئله در او ادامه يافته بود، تصميم گرفت كه به يك متخصص حنجره مراجعه كند، ولي هيچ‌‌گونه علايم آزمايشگاهي در حنجره او مشاهده نشد، او به يك پزشك متخصص در آسيب‌هاي بخش گفتاري مغز (گفتاردرماني) معرفي شد. اوا لوشكي، گفتاردرمان الويرا گونتر به‌سرعت متوجه شد كه او دچار چه مشكلي شده است:

«الويرا، ريتم تنفسي منظم نداشت، عضلات منقبض شده بودند و اين انقباض تا حد زيادي در ناحيه گردن، گسترش يافته بود.

با كمك تمرين‌هاي بدني توانستيم مجراي حلق را باز كنيم تا بدين وسيله پرده‌هاي صوتي بتواند بهتر كار كند.»
سه مفهوم تن صدا، حالات روحي (روحيه و خلق) و شخص تمامي در ارتباط تنگاتنگي به‌هم تنيده و بافته شده‌اند، زيرا در اولين لحظه بعد از شنيدن «سلام، روز بخير» در يك مكالمه تلفني، ما از طريق موقعيت حاضر و تن صدا و سرعت كلامي گوينده فوراً متوجه مي‌شويم، كه او عصباني است يا نامطمئن و متزلزل است و يا ترس و هراس دارد، يا خوشحال و خرسند است. علاوه بر آن مستقل از تمامي اين سه مورد ما اطلاعاتي نيز از طريق صدا مي‌توانيم در مورد جنسيت، سن و سال، خلق و خوي، موقعيت سلامتي يا بيماري و همچنين سطح اجتماعي و فرهنگي گوينده از طريق صحبت كردنش از پشت گوشي تلفن به دست آوريم.

سقراط در مورد اينكه تن صدا و نوع گويش در يك ارتباط بسيار نزديك با شخص است، و شخصيت گوينده را نشان مي‌دهد، گفته است: «حرف بزن تا بدين وسيله تو را ببينم.» همچنين واژه «شخص» در ارتباط با «منش» و «فرديت» كاملاً به «لحن صدا» و «نوع صحبت كردن» فرد وابسته است.

اشاره به ارتباط تنگاتنگ تن صدا، لحن سخن، حالات روحي و فرديت شخص گوينده در مجموع تعيين‌كننده هويت او و همچنين موقعيت كنوني وي در زمان و مكان حاضر است. براي همين اگر فرد از حالت عادي خارج و در موقعيت بحراني قرار گرفته باشد. صدا و لحن گويش او تغيير مي‌كند، سپس تغيير تن و لحن به‌طور نامنظم به‌ گوش مي‌رسد. اينجاست كه جامعه پزشكي از يك ناهماهنگي و نامنظمي بيمارگونه بحث مي‌كند. اين‌گونه معضلات مي‌توانند هنگامي شدت يابند كه فرد در موقعيت‌هاي بحراني مثل حالت‌هاي ترس، فشار و اندوه گرفتار مي‌شود.
به‌خصوص سندرم و نشانگان آن زماني شديدتر مي‌شوند، كه شخص در تله رويارويي با شخص عامل و يا مكان عامل گرفتار شده باشد، اين مطالب را دكتر كارين جويسن، متخصص گوش و حلق و بيني در مونيخ بيان مي‌كند. وي در ادامه مي‌افزايد:

ـ كسي كه هنگام صحبت، بدون وقفه حرف مي‌زند و هيچ توقف و مكث كوتاهي در كلام خود ندارد به‌طوري كه گاهي از نفس مي‌افتد، مي‌تواند از خود سئوال كند، چطور مي‌توانم در زندگي خصوصي و شغلي‌ام با ايجاد تأمل و وقفه و كمي استراحت خود را ميزان كنم؟
ـ كسي كه به‌طور يكنواخت مدام حرف‌هاي تكراري مي‌زند و كليشه‌اي صحبت مي‌كند، مي‌تواند با كمي تعمق دريابد كه آيا در زندگي هيچ تنوع، شادي و تفريحي‌اي وجود ندارد؟

ـ افرادي كه با لحن تند و بلند صحبت مي‌كنند، مي‌توانند از خود بپرسند آيا بدن‌شان بايد تحت فشار باشد، و چطور مي‌توانند از اين وضعيت رها شوند؟

ـ آيا هميشه خيلي سريع و ناشمرده صحبت مي‌كنيم؟ دليل آن اين است كه صبرمان كم، طاقت انتظار كشيدن را نداريم و تحمل شنيدن صحبت‌هاي شمرده و آرام مخاطب خود را نيز نداريم و بيشتر ترجيح مي‌دهيم كه سريع به اصل مطلب برسيم.

بد نيست بدانيد كه روي هم‌رفته بسيار مهم است كه تن صدا و لحن كلام شما در زمينه شغل و حرفه مطبوع و خوشايند باشد. مطالعات در اين ‌زمينه نشان مي‌دهند، در موقعيت «چهره به چهره» ما از لا‌به‌لاي محتواي كلام گوينده ٤٠ درصد به كيفيت صدا و لحن كلام او توجه مي‌كنيم و نگاهمان همچنين به ريتم تنفسي و حركات لب‌ها حين صحبت‌ كردن، معطوف مي‌شود.

امروزه گفتاردرمانگران، روش‌هاي جديدي را گسترش داده‌اند: آنها تمرين‌هايي را با ريتم صحيح تنفسي، تنظيم تن صدا و لحن گويش و كلامي و همچنين آوازي را ارائه مي‌دهند. همين‌طور تمرين‌هاي جسمي جهت تقويت قفسه سينه و تقويت حلق و عضلات زبان را نيز ارائه مي‌دهند.

بسياري از گفتاردرمانگران توصيه مي‌كنند، براي اينكه همواره لحن گفتاري شما دلنشين و مطبوع باشد، بايد همواره روزي ده دقيقه زير دوش حمام و يا هنگام رانندگي در جاده با صداي بلند آواز بخوانيد، تا بدين وسيله عضلات زبان حلق و حنجره تقويت شوند. يكي از اين تمرين‌ها براي تقويت حنجره چنين است روزانه:

ـ با دهان باز روي صداي «ش» به مدت دو دقيقه تنفس كردن (دم و بازدم)
ـ با دهان باز روي صداي «ف» به مدت دو دقيقه تنفس كردن (دم و بازدم)
ـ با دهان بسته روي صداي «م» به مدت دو دقيقه (دم و بازدم)
اين تمرين‌ها را تا جايي ادامه مي‌دهيم كه كم‌كم با تمرينات زياد بدون اينكه تنفس را در سينه حبس كنيم، همگام با تنفس آرام و شمرده هنگام دم و بازدم صحبت‌هاي خود را شروع، ادامه و خاتمه مي‌دهيم، بدون اينكه تنظيم ريتم تنفسي، تغيير كند.

وضعیت اینگونه می باشد: سکوت، جوابهای سـربـالا، درب قفل شده اتاق خواب، پریشـان خـاطـری، در ایـن شرایط میخواهید موی سر خود را بکنید، رک بگوییـم، دیگر فکری بنظرتان نمیرسد و نمی دانید چه بکنید.

عذرخواهی از همسر یا نامـزدتان ممکن است مشکل بنظر برسد بخصوص زمانی که بر سر موضوعی با هم چندین بار مخالفت کرده باشید.

ممکن اسـت در خـود توان گفتن "متاسفم" را نبینید و شاید هم هرکاری را که فکر میکردید به او میفهماند از کرده خود پشـیـمـان هستید را انجام داده اید.

در این قسمت چندین روش جهت عذرخواهی مطرح شده است که تـوسـط حـل و فصل نمودن اختلافات و عبرت گرفتن از تجارب به قضیه خاتمه خواهد داد.

۱) انتقاد را با گشاده رویی بپذیرید.

گوش دادن به حرفهای همسرتان یک موضوع مهم برای پایان دادن به جر و بحث بشمار میرود. مجادله هایی که هر دوی شما تصور میکنید، حق با شما است و مشکل مربوط به هر جفتتان می باشد. این بـخصوص زمانی صدق می کند که قبلا" نیز مکررا" بر سر موضوع فعلی بحث کرده باشید.

وقتی وی از شما انتقاد میکند، کمربندتان را از رو نبندید. اینطور نشان دهید که حرف او را می فهمید، همانگونه که انتظار دارید هنگامیکه شما صحبت می کنید، او نیز متـوجه منظورتان شود. باز فکر کنید، نظر خودتان را بدهید، ایده او را لحاظ نموده و جلو روید.

۲) آنتراک دهید

در اوج یک مجادله، فشار خونتان بالا میرود، تپش قلبتان بیشتر میشود، و ممکن اسـت چیزهای بگویید که لزوما" از بیان آنها منظوری ندارید. همیشه به "مکانی خـلوت" نـیـاز دارید که در آن از هم جدا شده، آرام گرفته و افکار خود را جمع نمایید. البته هنـگامیـکه خیلی عصبانی هستید، از ماشینتان به عنوان یکی از آن مکان ها استفاده نکنید.

سعی نمایید کمی قدم زده و یا بدوید. یا به آشپزخانه رفته کمی از ظـروف نشـسـته را بشویید. انرژی خود را معطوف فعالیتهای مفیدتر و سودمند تر کنیــد و در عیـن حـال بـه همسر خود مقداری فرصت دهید تا با خودش تنها باشد. برگشتن به بـحـث و مـجـادلـه بعد از یک استراحت کوتاه باعث می شـود در مورد مـوضوع با دیدی باز تر و فکری آزاد تر نگریسته و امیدی بیشتری برای رسیدن به یک نـتـیـجه عـملی و منطقی در شما ایجاد شود.

۳) گذشته را یادآوری نکنید

اگر می خواهید به نیتی در آینده دست پیدا کنید، با پیش کشیدن گذشته ها به هیـچ کجـا نخواهید رسید. مهم نیست که او بار آخر فلان چیز را گفته و یا شما چه گفتید. با هم عهد کنید که گذشته ها گذشته.

بچیزی اکنون در حال روی دادن است توجه کنید. آتش آور معرکه شدن راهـی به جـایی نخواهد برد. با فراموش کردن گذشته زود تر به توافق خواهید رسید.

۴) دست یازی نمایید

اگر به آرامی در مورد موضوعی بحث میکنید و همسرتان به یکباره صدایش را بالا برده و از کـوره در رفـت، کـافی است به طرفش رفته و او را نوازش کنید. دست خود را به آرامی در دستان او قرار دهید. بگذارید بفهمد که این فقط یک مجادله بی اهمیت است و شمـا برای شنیدن صحبتهای او در کنارش هستید. بعلاوه نوازش نشان دهنده این اسـت کـه شما به او اهمیت داده و دشمن او نمی باشید.

توجه: او را بگونه ای جنسی نوازش نکنید.

۵) جوی رسانا جهت ارتباط ایجاد کنید

در حالیکه او به حالت قهر به اتاق خواب میرود، چند عدد شمع روشن کـرده، یک نوشابه باز نموده، چند بالش روی زمین انداخته و از همسرتان بخواهید برای بحث و گفتگـو نزد شما بیاید. او اتاقی را که با سوسو زدن شعله های لطیف شمع روشـن مـی شـود را محلی مناسب برای تبادل نظر و اندیشه یافته و از حالت تدافعیش کاسته خواهد شد. محیط اطراف تاثیر مستقیمی روی احساسات ما دارد. عصبـانـیـت یـک احـساس خشن است اما با مراقبت همراه با توجه محبت آمیز، همیشه میتوان آرا کنترل نمود.

۶) مشکلترین کلمه را بزبان آورید

یک عذرخواهی واقعی میتواند یکی از دشوارترین پیشنهاداتی باشدکه ما ارائه مـیکنیم. برخلاف تصور عموم، همه افراد قادر به زبان آوردن این کلمه ۶ حرفی بوده و تا بحال هیچ کسی بعد از گفتن آن غش نکرده است. می توانید پیش از اینکه تسلیم شده و بگویید "متـاسـفـم"، به بحث و جدل ادامه دهید اما بهتر است با بیان این کلمه آب را روی آتش ریخته و خیلی سریعتر قائله را ختم دهید.

تقصیر را نباید فقط به گردن آقایان انداخت. گاهی اوقات خانها نیز میـخـواهـند فـقط حرف خودشان را به کرسی بنشانند. اما تا زمانیکه نتوانید کوتاه آمده و عذرخواهـی نمایـیـد، بخصوص هنگامیکه برایتان دشوار است، نمی توان گفت که انسانی اعتذاری میباشید.

۷) جمله ای دلپذیر به او بگویید

یک مجادله مـیتـواند بسیار خسته کنده بوده و اثرات احسـاسـی سـوئی را بطور موقتی به همراه داشته باشد. با اینکه باید روشن و صادق بود، گاهی اوقات ابراز حقیقت باعث بروز صدمه میگردد. بعد از مجادله و جر و بحثی طولانی، وقت کوتاهی را اختصاص دهید به اینکه به یکدیگر یادآوری کنید که آن فقط یک اختلاف نظر معمولی بوده و اگر چه ممکن است برخی از عقاید همسرتان باعث اذیت و آزاد شـما شـود، امـا در عـوض بسیاری از محاسـن دیگر وی را مانند خوش مشربی او، عشقش به فرزندانتان یا جدیتش، دوست دارید. در اینصورت همسر شما نیز به احتمال زیاد دست به مقابله بمثل خواهد زد.

گاهی اوقات فراموش کردن حرفهای آزار دهـنده کسی که دوستش دارید مشکل به نـظر میرسد. اما اگر چیزی قابل تعریف را با آن بیامیزید، روبرو شدن با مسئله بسیار آسان تر خواهد شد.

۸) بگویید که دوستش دارید

بسیار تاکید می کنیم- همیشه، همیشه، همیشه هنگامی کـه مـی خواهید به حالت آشتی و صلح برگردید به همسرتان بگویـیـد کـه دوسـتـش دارید. اطـمیـنـان دادن ایـنـکـه احساس شما نسبت به همسرتان هیچگاه و تحت هیچ شرایطی تغییر نخواهد کرد، در دست یابی به یک نتیجه صلح آمیز و ماندنی نقش بسیار با اهمیتی خواهد داشت.

۹) برای عصر برنامه ریزی کنید

بعد از ایـنـکه در خـانه اوضـاع آرام شـد، برای آزاد شدن فکـرتان از مجادله بـرای انجام یک فعالیت تفریحی آماده شوید. اگـر هـمـسـرتـان قبـلا بـرای رزرو بـلیـط سیـنــما و یا گرفتن تاکسی اقدام می کرد، این بار شما پیـش دستـی نموده و این کارها را انجام دهیـد. او تحث تاثیر این اعمال نو ظهور شما قرار خوهد گرفت و این به شما فرصتی می دهـد تـا بتوانید از این تغییر رفتاری لذت ببرید.

ممکن است زمانی توسط همسرتان "آدمی تنبل و نامرتب" مورد خـطاب قرار گرفـتــه و سریعا" نیز این موضوع را فراموش نموده باشید. اما در مورد زنان وضعیت متفاوت است آنها بسیار سخت می تـوانـنـد سخنی که برایشان گران تمام شده است را از ذهنشان خارج نمایند.

با پیشقدمی در پیشنهاد دادن یک فعالیت تفریحی، بخصوص بـعد از جــر و بحث، نتنها ذهن خود را مشغول موضوعی دیگر میکنید، بلکه به همسرتان میـفـهمانید که هنوز هم دوست دارید وقتتان را با او بگذرانید.

ببخشایید، اما همیشه فراموش نکنید

عذرخواهی تنها به ایـن مـعنا نـیست کـه بـگویید متـاسفید و آن اتفاق را برای همیشـه فراموش کنید. در حقیقت، فراموشی باعث می گـردد کـه مسئـله مـورد نـظـر مسـتـعـد بازگشت و سرایت دوباره به رابطه تان شود. با وقـت گـذاشـتـن بـرای بـحـث و گـفـتـگوی منطقی و آزادانه در مورد مشکلات، در عین حالی که میـدانـید طرف مقابلتان را دوست دارید، خواهید توانست اختلاف نظرها را تـبـدیل به وسـیـله ای بـرای پیـشـرفت و ابـزاری آموزنده گردانید.

بیاد داشته باشید که همسرتان بهترین دوسـت شـما اسـت. از خـود بپـرسید: آیا طـرز رفتار یا صحبت من با یک دوست اینگونه باید باشد؟ آنگاه درآینده به اختلافات بگونـه ای دیگر خواهید نگریست.

در نخستين مصاحبه ، معمولاً کليه اعضاي خانواده دعوت مي شوند. فرايند اين مصاحبه عبارت است از:

?) مرحله آشنايي؛
?) بيان و بررسي مشکل؛
?) تعامل؛
?) تعيين هدف و ايجاد تغييرات مطلوب؛

? مرحله آشنايي

در مرحله آشنايي مشاور بايد با استفاده از تعارف هاي معمول ، رابطه حسنه برقرار نمايد. ابتدا خود را معرفي کند و اسامي اعضاي خانواده را بپرسد و به هر نحو ممکن جوّ خودماني و دوستانه ايجاد نمايد. ضمناً رعايت نکات زير ضرورت دارد:

- مشاور بايد تمامي رفتارها و نحوه نشستن و سخنان و عکس العمل هاي افراد گروه را مشاهده نمايد تا بتواند به وضعيت خانواده و ترکيب اعضا پي ببرد.

- در مرحله آشنايي، چنانچه از طرف يکي از اعضا مشکل مطرح شود، بايد به نحوي که به رابطه حسنه لطمه اي وارد نشود موضوع را متوقف نمايد. مرحله بيان مشکل، بايد پس از مرحله آشنايي و ايجاد رابطه حسنه انجام گيرد.
- در اين مرحله مشاور ضمن مشاهده بايد تشخيص دهد چه اعضايي با اکراه آمده اند؛ چه کساني مصنوعاً خود را خوشحال نشان مي دهند و نحوه رفتار اعضاي گروه به ويژه رفتار با کودکان چگونه است؛ فرهنگ خانواده چه وضعي دارد. اينها مواردي است که در مشاهده بايد مورد توجه قرار گيرد.
- نکته مهم و قابل توجه آن است که مشاور نبايد نتايج مشاهدات خود را با خانواده در ميان بگذارد.


? مرحله بيان و بررسي مشکل


چون کليه اعضاي خانواده دقيقاً علت دعوت را نمي دانند، در اين مرحله مشاور بايد سبب تشکيل جلسه را روشن سازد. او بايد بگويد، من نظر کليه اعضاي حاضر در جلسه را بايد در مورد مشکل مورد نظر بدانم. او مي تواند در اين مورد با طرح يک پرسش از اعضاي گروه بخواهد علت مشکل را بيان کنند، مثلاً بگويد:
ـ مشکل شما چيست؟
ـ از من چه انتظار داريد؟
ـ علت حضور در اين جلسه چيست؟
ـ معمولاً مادر يا پدر خانواده در مقام پاسخ به صحبت مي پردازند؛ در اينجا بحث بر اين است که مشاور خطاب به چه کسي موضوع را مطرح سازد:
خطاب به مادر، پدربزرگ، فرزندان ،...؟
رفتار مشاور بايد با توجه به فرهنگ خانواده و شرايط حاکم بر آن متفاوت باشد؛ ولي طرف خطاب بايد فردي باشد که تمام خانواده او را به بزرگي قبول دارند و قدرت تصميم گيري در دست اوست. در بعضي خانواده ها قدرت دست خانم خانه است، در بعضي خانواده ها پدر ، و در بعضي پدر بزرگ يا مادر بزرگ. آنکه قدرت خانه در دست او است و مي تواند اعضا را در جلسه بعد به مشاوره بکشاند، بايد در مورد بيان مشکل مورد خطاب واقع شود. اگر مشاور نداند و يا نتواند احساس کند که در خانه تصميم گيرنده کيست، مي تواند نگاهش را به طرف سقف يا زمين متوجه سازد و بگويد چه کسي مي تواند مشکل را بيان کند؟ که در اين صورت آن که شروع به صحبت کند، سخنگوي خانواده خواهد بود.

در مشاوره ي گروهي خانواده، صحبت بايد به نوبت انجام گيرد و اگر کسي بخواهد زياد صحبت کند و به ديگران فرصت ندهد، بايد مشاور به صورتي که طبيعي باشد، با رعايت نوبت، از ديگري درخواست کند که به صحبت بپردازد و اگر يکي صحبت ديگري را قطع کند و به بيان خود ادامه دهد، در نخستين فرصت صحبت را به نفر اول برگرداند. بهتر است صحبت از بزرگ خانواده شروع شود و به فرزند دشوار يا فردي که مشکل منتسب به اوست؛ خاتمه يابد. مشکل ، گاه در ارتباط با يک نفر است ، گاه دو، سه نفر و يا بيشتر. هرچه باشد از کليه اعضاي خانواده براي رفع مشکل بايد استفاده شود و حتي الامکان همه افراد خانواده به اولين جلسه مشاوره ( يا در صورت ضرورت به تمام جلسات ) کشانده شوند.

? تعامل

در فرايند تعامل، مشاور نقش ناظر و رهبر گروه را به عهده دارد و سعي دارد تا اعضاي خانواده را به بحث و گفتگو با يکديگر بکشاند. اين مرحله مهم است که مشاور طوري جلسه را رهبري کند که همه اعضاي خانواده با يکديگر به گفتگو و اظهار نظر بپردازند. چنانچه بحث بين دو نفر به طول انجاميد ، مشاور بايد نفر سومي را داخل روند گفتگو کند، تا جريان گفتگو از سطح دو نفر خارج شود؛ مثلاً با خطاب به نفر سوم بگويد: نظر شما در مورد بحث اين دو نفر چيست؟ بدين طريق مسير بحث را به نفر بعدي تغيير دهد. مشاور بايد ترتيبي دهد که همه اعضا به اظهار نظر بپردازند؛ از جمله به کودکي که احتمالاً مشکل خانواده است، فرصت داده شود تا در مورد مشکل خود و رفع آن اظهار نظر کند.
مشاور خوب آن است که جلسه را طوري رهبري کند که در پايان جلسه در مورد انتظارات اعضاي خانواده وحدت نظر به وجود آيد، تا درمان به خوبي انجام گيرد.
در بحث اعضاي خانواده بايد از به کار بردن اصطلاحاتي نظير « اسکيزوفرني » ، « اختلال هويت » و « ضعف نفس » خودداري شود. آنچه مورد بحث قرار مي گيرد، رفتارها و ظواهري است که علايم مشکل هستند. به طور کلي مي توان گفت مرحله « تعامل» فرصت دادن به اعضاي گروه است به منظور بحث با يکديگر در مورد مشکل و انتظارات آنان؛ و نقش مشاور رهبري بحث است تا جايي که در نظرات، وحدت به وجود آورد و در نتيجه کار درمان تسهيل گردد.
? تعيين هدف و ايجاد تغييرات مطلوب
در اين مرحله، هدف ادامه مصاحبه در جلسات بعد مشخص مي شود. منظور از ايجاد هدف، ايجاد تغييرات مورد انتظاري است که با حصول آنها، مشکل رفع مي گردد. اگر مرحله تعامل خوب اداره شده و بين انتظارات خانواده هماهنگي به عمل آمده باشد، تغييرات مورد نظر مشخص مي گردد؛ در غير اين صورت به علت عدم همکاري کامل خانواده، شانس موفقيت کمتر خواهد بود. به عنوان مثال اگر تمام اعضاي خانواده روي مشکل " دزدي يکي از بچه ها " هماهنگي داشته باشند در اين صورت چنانچه تکليفي از طرف مشاور به آنان داده شود همکاري خواهند کرد و موفقيت درمان بيشتر خواهد بود. نکته ديگر اين که بايد بين اعضاي خانواده و مشاور نيز در مورد مشکل هماهنگي باشد و اعضاي خانواده اطلاعات لازم را در اختيار مشاور قرار دهند. پس از تعيين هدف و انتظارات مورد نظر، جلسه مصاحبه با قرار جلسه بعد خاتمه مي يابد. مشاور در فاصله دو مصاحبه ، تکليف اعضاي خانواده را مشخص مي کند و در مورد غايبان جلسه که وجود آنها در جلسه بعد ضرورت دارد، از حاضران درخواست مي کند تا آنان را براي حضور در جلسه بعد دعوت نمايند.

? روان درماني خانواده

پس از اجراي نخستين مصاحبه و طي مراحل چهارگانه آن يعني انجام آشنايي، بررسي مشکل، تعامل و تعيين هدف و تغييرات مورد نظر در مصاحبه هاي بعدي، مسئله درمان مطرح مي گردد. هدف درمان خانواده فقط ايجاد تغيير در يک عضو خانواده نيست، بلکه ايجاد تغيير در ساختار خانواده و تسلسل رفتار در بين اعضاي آن است. چون درمان در مورد فرد و خانواده نسبت به فرد يا خانواده ديگر متفاوت است؛ و اين خود نياز به بحث مفصل دارد، لذا در اين مجمل به ذکر مواردي که پرهيز از آنها ضرورت دارد بسنده مي شود:
- مشاور بايد از حمايت هاي مداوم دست بردارد. منظور اين است که نبايد مشاور در مقابل مرد از زن ، و يا از زن در مقابل مرد ، و از کودک در مقابل پدر و مادر حمايت کند. حمايت موارد خاصي دارد که آن هم به ضرورت و به ندرت انجام مي گيرد.

- مشاور بايد از بحث هاي فلسفي و کلي با مُراجع احتراز کند. چنانچه مرد يا زني ، مشاور را به بحث در مورد فلسفه زندگي کشيده اند، بايد از آنان بخواهد که در مورد رفتارهاي ملموس و مسائل زندگي خود بحث کنند تا بتواند آنان را به طرف سازگاري بيشتر سوق دهد.

- مشاور بايد از کوچک و بزرگ کردن مشکلات پرهيز کند. اگر براي تخفيف ناراحتي مُراجع مشکل را کوچک کند، مُراجع در مي بايد که او موضوع را درک نکرده ؛ و چنانچه مشکل را دشوارتر مطرح کند تا اضطراب و ناراحتي مُراجع را افزايش خواهد داد. هنر مشاور آن است که موضوع را آن طور که هست دريابد و براي درمان براساس واقعيت اقدام نمايد.
- زماني که زن و شوهر روي مسائل گسترده و موضوع هاي کلي بحث مي کنند. مشاور بايد آنان را از کلي گويي و طرح مسائل غير ملموس ، به طرح رفتارهاي مشخص و ملموس سوق دهد، تا بتواند طرح درماني و دستورالعمل اصلاحي ارائه و نسبت به رفع مشکلات آنان اقدام کند.
- مشاور بايد از درمان مشابه در مقابل مشکلات مشابه پرهيز کند. گاهي مشکلات يکسان، ولي علل وجودي آنها متفاوت است. دو کودک که دزدي مي کنند، ممکن است علت دزدي يکي، کمبود محبت و علت دزدي ديگري مشکلات مالي باشد؛ که درمان دو مورد متفاوت است. بنابراين چون "معلول مشابه" داراي "علل متفاوت" است؛ طرح هاي درماني آنها نيز متفاوت خواهد بود.

- مشاور بايد در روان درماني خانواده، هدف ها را مشخص سازد. نامشخص ماندن آنها، راه رسيدن به مقصود را طولاني و گاه دشوار مي سازد. بنابراين مشاور بايد از ابهام و نامشخص ماندن هدف هاي درماني پرهيز کند.
ـ مشاور جواني که خود ازدواج نکرده ، نبايد در مقابل زن و شوهري که مدت ها با هم زندگي کرده اند و در زناشويي تجربه هاي زيادي دارند با تکيه بر تخصص خود اظهارات خردمندانه غير واقعي کند. او بايد خود را در مقابل آنان "فردي که اطلاعات تخصصي دارد"، معرفي کند و اظهار دارد که به عنوان يک مشاور در حد امکان به آنان کمک خواهد نمود.

در جوامع امروزي برخي از زنان مايل‌اند با مردان جوان‌تر از خود ارتباط برقرار كنند. اين امر به‌ويژه بيشتر در ميان زوج‌هاي مشهور ديده مي‌شود. به‌عنوان مثال دمي مور و استن كاچر، هالي‌ بري و گابريل آبري و ارتباطي كه به‌تازگي بين ليندا هوگان 48 ساله و چارلي هيل 19 ساله به وجود آمده، همگي نمونه‌هايي از اين قبيل ارتباطات هستند.

طبق تحقيقاتي كه توسط سايت آنلاين دوست‌يابي در سال 2007 انجام گرفت، نشان داده شد از ميان 000/50 زن بالاي 30 سال بيشتر از يك‌‌سوم آنان به مردان حداقل 5 سال كوچك‌تر از خود، علاقه نشان داده بودند.

همچنين در سال 2003 تحقيق AARP نشان داد كه 34 درصد از 3500 زناني كه سن‌شان بين 40 تا 69 سال بود، با مردان 10 سال كوچك‌تر از خود، ارتباط برقرار كردند.

اين روند از نظر بعضي‌ها عجيب به نظر مي‌رسد، اما اين‌طور فكر نمي‌كنم. از لحاظ اجتماعي، نوعي دگرگوني نقش‌ها در حال رخ دادن است. امروزه زن‌ها از هر زمان ديگري مقتدر‌تر هستند و ممكن است بخواهند با مرداني باشند كه از خودشان جوان‌تر و شايد انعطاف‌پذيرترند، مرداني كه بتوانند با موقعيت شغلي بالاتر و نوع زندگي بهتر همسران‌شان كنار بيايند.

رسانه‌ها نيز نقش مؤثري در نشان دادن اين روند داشته‌اند. در مجموعه تلويزيوني Sex and the City (شخصيت اسميت جرلد و سامانتا جونز) و در مجموعه Desperate Housewives اين امر به‌خوبي نشان داده شده است كه زنان لزوماً خواستار ارتباط برقرار كردن با مردان بزرگ‌تر از خود نيستند. زناني كه اعتماد به نفس بالا و موقعيت شغلي خوبي دارند، به همان نسبت حق انتخاب بيشتري نيز دارند. همچنين زناني كه از همسرشان جدا شده‌اند و خود به تنهايي زندگي‌شان را اداره مي‌كنند، تمايل دارند با مرداني ارتباط برقرار كنند كه از بودن در كنار آنها لذت ببرند و در عين حال، به استقلال‌شان خدشه‌اي وارد نشود.

آيا روابط زنان با مردان جوان‌تر از خود دوام پيدا مي‌كند؟
در مراكز مشاوره ديده شده است كه اين نوع روابط، پايدار مانده، و موفقيت‌آميز ارزيابي شده‌ است. رسانه‌ها بيشتر توجه خود را روي مسئله اختلاف سن معطوف مي‌كنند، در حالي‌كه عامل موفقيت يا شكست يك رابطه، به ميزان ارتباط خوب و مؤثر زوج‌ها بستگي دارد.

در بحبوحه نوجواني مسئله تفاوت سن اهميت بالايي دارد، زيرا در سنين حساس نوجواني، هنوز نگرش افراد به زندگي شكل نگرفته است و تفاوت‌هاي عمده‌اي در تجربيات و نگرش آنها به زندگي وجود دارد. در اين دوره سني، افراد با اختلاف سني كم نيز با هم تفاوت‌هاي بسياري دارند و اين تفاوت‌ها خود مانعي بر سر راه ارتباطات طرفين است. اما هنگامي كه افراد بالغ‌تر مي‌شوند، رشد عاطفي پيدا مي‌كنند كه اين خود باعث پيشرفت مهارت‌هاي ارتباطي آنان مي‌شود و ديگر تفاوت سني 10 سال يا حتي بيشتر باعث به وجود آمدن مشكلات ارتباطي بين دو طرف نخواهد شد.
بهتر است توجه خود را منحصراً معطوف به تفاوت سني‌تان نكنيد. با‌ارزش‌ترين مسئله در برقراري يك ارتباط خوب اين است كه دو نفر تا چه حد با يكديگر سازگاري دارند و مهم‌تر از همه اينكه چقدر يكديگر را دوست دارند.

ارزش داشتن يك ارتباط خوب، بسيار مهم‌تر از مسئله سن است و اگر تفاوت سني شما براي ديگران عجيب به نظر مي‌رسد اين مشكل آنهاست، نه شما.
ارتباط دو نفر با تفاوت سني 10 سال چندان مشكل به نظر نمي‌رسد، اما 20 سال تفاوت سني يا بيشتر از آن، ممكن است موجب به وجود آمدن مشكلاتي شود. براي مثال زوج جوان‌تر همچنان كه بالغ‌تر مي‌شود، ممكن است در انتخاب خود بازنگري كند و يا اينكه زوج بزرگ‌تر زودتر با مسائل مربوط به سال‌خوردگي مواجه شود. اما اگر هر دوي آنها افراد بالغي باشند و راجع به اختلاف سن‌شان و مسائلي كه ممكن است در آينده براي‌شان پيش آيد. صحبت كرده، به توافق رسيده باشند، ديگر جايي براي قضاوت باقي نمي‌ماند.

تفاوت نسل‌ها

در مورد ارتباط برقرار كردن با فردي از نسلي ديگر، دلايل درست و نادرست زيادي وجود دارد. يكي از انگيزه‌هاي بي‌اساس و نادرست براي ارتباط برقرار كردن با شريك جوان‌تر، ترس از سال‌خوردگي است. شريك جوان‌تر قادر به معكوس كردن روند سال‌خوردگي نيست و نمي‌تواند شما را از روبه‌رو شدن با اين، روند مصون نگه دارد. كساني كه با فردي هم‌سن فرزندشان ارتباط برقرار مي‌كنند با مخالفت جمعي نيز روبه‌رو مي‌شوند، اما مسئله‌اي كه از همه مهم‌تر است و مي‌تواند مشكل‌سازتر باشد، تفاوت در سطح بلوغ آن دو نفر است.

با توجه به اينكه روز به روز زنان بيشتري مايل‌اند با مردان جوان‌تر از خود ارتباط برقرار كنند اين سؤال مطرح مي‌شود كه آيا زنان در سنين 30 يا 40 سالگي مي‌توانند با مردان 10 تا 15 سال كوچك‌تر از خود روابط موفقيت‌آميزي داشته باشند؟ موفقيت در اين نوع روابط به انگيزه‌هاي طرفين بستگي دارد. بعضي از افراد نسبت به هم‌سالان خود جوان‌تر به نظر مي‌رسند و احساس جواني مي‌كنند، در نتيجه تمايل دارند شريكي جوان‌تر از خود داشته باشند كه به اندازه آنها فعال هستند.

سن شناسنامه‌اي هميشه بيانگر توانايي جسماني و بلوغ عاطفي افراد نيست.
گاهي تفاوت سني، باعث به وجود آوردن ارتباطي مي‌شود كه در آن فرد بزرگ‌تر مي‌تواند مشاور خوبي براي فرد كوچك‌تر باشد. در مواقعي نيز چنين چيزي نتيجه معكوس مي‌دهد، زيرا فرد جوان‌تر احساس مي‌كند به اندازه كافي تجربه كسب كرده است تا بتواند خود به‌طور مستقل عمل كند.
اگر شما بپرسيد كه آيا من مي‌توانم شريكي را انتخاب كنم كه از من بسيار كوچك‌تر يا بسيار بزرگ‌تر باشد، پاسخ من اين است كه بهتر است مسئله اختلاف سن را فراموش كنيد و به اين مسئله توجه داشته باشيد كه آيا اين ارتباط براي هر دوي شما مؤثر و موفقيت‌آميز است؟ حقيقتاً چيزي كه باعث موفقيت يك رابطه رمانتيك مي‌شود، وابستگي عاطفي افراد به همديگر است.

با وجود اينکه براي زيبايي، نشانه‌هاي سلامتي و جذابيت رجحان‌هاي فرهنگي و اجتماعي وجود دارد، اما مردان در سراسر دنيا به زناني جذاب و زيبا توجه دارند. مقصود آن است که امروزه برخلاف گذشته، عامل‌هاي جذابيت و زيبايي، آشکار و شناخته شده‌اند.

سبك‌هاي زندگي، تعهد و ازدواج: آيا من بايد ازدواج كنم؟ اگر بيش از اين صبر كنم، خيلي دير نخواهد شد؟ آيا بايد مجرد بمانم؟ اگر مجرد بمانم خيلي تنها نخواهم شد؟ اگر ازدواج كنم بايد بچه‌دار بشوم؟ بچه‌ها چه تأثيري بر زندگي مشتركم مي‌گذارند؟ اين‌ها برخي از سؤالاتي هستند كه جوانان هنگام فكر كردن به نوع زندگي آينده‌شان از خود مي‌پرسند.

ما در وبلاگ خود این را به شما می آموزیم

حدوداً تا سال 1930،‌داشتن زندگي مشترك با ثبات يكي از معيارهاي موجه رشد در دوران بزرگسالي بود، اما در هفتاد سال گذشته، تمايل آدم‌ها به داشتن رضايت شخصي در زندگي مشترك و بيرون از آن به عنوان يك هدف موجه ديگر، شدت يافته است. اما اين رضايت شخصي متأسفانه گاهي موجب بي‌ثباتي زندگي مشترك مي‌شود.

به دنبال همين روند در دهه 1990، بزرگسالان بيش از دهه‌هاي قبل از آن مجرد مي‌ماندند. هر چند ميزان طلاق در سال‌هاي اخير سير نزولي داشته ولي در دهه 1970 به شكل نجومي افزايش يافت و هنوز هم در حد خطرناكي بالا است. هم‌اكنون متوسط عمر زندگي مشترك در ايالات متحده آمريكا بالاي 9 سال است كه نشان مي‌دهد آمريكايي‌ها هنوز گرايش زيادي به زندگي مشترك دارند. براي مثال، تعداد زناني كه هرگز ازدواج نكرده بودند در سراسر قرن بيستم در حدود 7 درصد باقي ماند.

يكي از دلايل بالا بودن ميزان طلاق در آمريكا، انتظارات آرمان‌گرايانه مردم از زندگي مشترك است. ما از همسرمان انتظار داريم همزمان عاشق، دوست، امين، مشاور، نان‌آور و پدر يا مادر بچه‌ها باشد. افسانه‌هاي رايج در مورد ازدواج هم به اين انتظارات غير واقع‌بينانه دامن مي‌زنند.

افسانه‌اي كه جا دارد به آن اشاره كنم اين است كه «مردها و زن‌ها از دو سياره متفاوت آمده‌اند.» بر اساس كتاب بسيار معروف جان گري (1992) دليل مشكلات رابطه‌اي شديد مردان و زنان اين است كه مردها «مريخي» هستند و زن‌ها «ونوسي». بله تفاوت جنسيتي هم در بروز مشكلات زناشويي سهيم‌اند ولي معمولاً علت اين مشكلات نيستند. تحقيقات نشان مي‌دهند رضايت زن و شوهرها از رابطه جنسي عشق و شور زندگي مشترك‌شان به اين بستگي دارد كه براي هم چقدر دوستان خوبي باشند.

اما چه عواملي يك زندگي مشترك مؤثر را رقم مي‌زنند؟ جان گاتمن از آغاز دهه 1970 به اين طرف، در حال بررسي زندگي زن و شوهرها است. او با زن و شوهرها در مورد پيشينه زندگي مشترك‌شان، فلسفه‌شان در باب ازدواج و نظرشان در مورد زندگي مشترك پدر و مادرهاي‌شان صحبت مي‌كند. او وقتي در مورد اتفاقات روزمره با يكديگر صحبت مي‌كنند از آن‌ها فيلمبرداري مي‌كند و صحبت‌هايشان را درباره وقايع خوب و بد زندگي مشترك‌شان ارزيابي مي‌كند. گاتمن براي سنجش ضربان قلب، جريان خون، فشار خون و كار دستگاه ايمني بدن زن و شوهرها به صورت لحظه به لحظه و در جريان بحث و گفتگوي آنان در مورد اين موضوعات از ابزارهاي اندازه‌گيري فيزيولوژيك استفاده مي‌كند. همچنين وضعيت زندگي مشترك آنان را هر سال وارسي مي‌كند. او و همكارانش هم‌اكنون در هفت مطالعه متفاوت، 700 زن و شوهر را زير نظر دارند.

در مورد تجرد هم افسانه‌هاي زيادي وجود دارد، از «مجرد پر شور و حال» تا «مجرد نااميد، تنها و خودكشي‌گرا». اما اكثر مجردها در حد وسط اين دو نگرش افراطي قرار دارند. نكات مثبت تجرد عبارت است از فرصت تصميم‌گيري درباره زندگي، فرصت جمع آوري امكانات لازم براي رسيدن به هدف‌ها، آزادي در تصميم‌گيري و داشتن برنامه شخصي و پيگيري علايق شخصي، فرصت داشتن براي ديدن جاهاي جديد و آزمودن چيزهاي تازه و داشتن حريم و خلوت خصوصي. مشكلات مجردها نيز محروم بودن از روابط صميمي، احساس تنهايي و احساس انگشت‌نما بودن در جامعه ازدواج‌گرا است. صدور حكم كلي در مورد مجردها دشوار است. برخي از مجردها، مجرد ماندن را ترجيح مي‌دهند و برخي، بالاخره ازدواج مي‌كنند.

عده‌اي هم زندگي مشترك بدون ازدواج (chohabition) را به عنوان حد وسط ازدواج و تجرد انتخاب مي‌كنند كه در آن طرفين با هم ازدواج نمي‌كنند ولي رابطه جنسي دارند. در سال 2000 تقريباً 7 درصد زوج‌هاي آمريكايي به اين صورت با هم زندگي مي‌كردند كه 25 درصدشان 19 تا 24 ساله بودند و 42 درصدشان 25 تا 29 ساله. اما اين نوع زندگي‌هاي مشترك غالباً عمر كوتاهي دارند و يك سوم آن‌ها يك سال هم دوام نمي‌يابند. سؤال مهمي كه در مورد زندگي مشترك بدون ازدواج مطرح شده اين است كه آيا اين زندگي‌هاي مشترك موفقيت در پي دارد يا خير. همبستگي‌ها كه مي‌گويد «احتمالاً نه». زن و شوهرهايي كه پيش از ازدواج‌شان چنين زندگي مشتركي دارند در ازدواج‌شان با هم احساس شادي كمتري مي‌كنند و بيشتر از زوج‌هاي معمولي احتمال دارد از هم جدا شوند

محققان دانشگاه ميشيگان به طور جداگانه از زن و شوهرهايي كه ده سال مشغول بازي جنگ و صلح زناشويي هستند مصاحبه‌اي به عمل آورده‌اند. موضوعاتي از قبيل چقدر حمايت، احترام، اطمينان و اعتماد بين آن‌ها بوده مورد پرسش قرار مي‌گيرد. سپس داوطلبين به سؤالاتي از قبيل "آيا از زندگي زناشويي‌تان راضي هستيد؟ آيا از ازدواجتان راضي هستيد؟" پاسخ مي‌دهند.

احساس رضايت مردها از ازدواجشان ربطي به در نظر گرفتن چگونگي رفتار با همسرشان ندارد. بر طبق گزارش‌هاي دكتر ليندا، روان‌شناس دانشگاه ميشيگان، در مقابل ارزيابي زن چه از نظر خشنودي شخصي و يا رضايت از رابطه با شوهرش، ارتباط تنگاتنگي با ادراك او از حمايتي زناشويي‌اش دارد.

داده‌ها و اطلاعات در زوج‌هاي مسن‌تر چشمگيرتر است. مردان مسن‌تر خواهان حمايت هستند و بعد از 40 سال زندگي زناشويي به راحتي مي‌پذيرند كه همسرشان نقش مادر را براي آنان بازي كند.

تحقيقات نشان داده است كه مردان متأهل به نسبت برادران مجردشان سلامت‌تر و خوشحال‌ترند.
دكتر سي گليك، پا را از اين هم فراتر گذاشته و مي‌گويد: منفعت تأهل سودش به دليل شرايط ارايه بقا و نسل مردان 2 برابر زنان است.